Beste vrienden
Naar goede gewoonte kruip ik bij het begin van de lente in mijn pen om nieuws te delen over eye hope foundation.
Eye hope foundation is er voor mensen die geconfronteerd worden met de diagnose wolframsyndroom, die willen kennis verwerven over wat hen overkomt, die contact willen opnemen met lotgenoten, met zorgverleners en wetenschappers.
Voor hen hopen we in de eerste plaats een portaal te zijn.
In 2024 vonden Yannick, Niek en Bart onze deur. Zij kregen de diagnose wolfram syndroom maar er was zoveel onduidelijk…We hebben mekaar ontmoet, naar elkaar geluisterd, plannen gemaakt om mekaar te helpen.
Samen nemen we ons voor om met eye hope foundation nog meer mensen te bereiken, om ervaringen en informatie te delen. We kunnen van elkaar vernemen in welke centra in Belgie en Nederland je een goede ondersteuning kreeg , zowel medisch als psychosociaal. Wat was jou ervaring, deel ze met ons. Van onze kant zullen we info die we van medische experten krijgen doorgeven, deze kennis kan dan verder gedeeld worden met uw behandelende arts.
We streven ernaar dat de Website www.eyehopefoundation.org, en de facebookgroep Wolfram.NL nog beter bekend worden.
In 2024 namen we ook afscheid van Pim De Winter. Pim was er van in het begin bij. Ze gaf ons hoop en inspiratie . Iemand om nooit te vergeten.
Pim schonk haar lichaam aan de wetenschap. Het laboratorium van Prof. Urano Washington univ. St. Louis USA zal het verder onderzoek doen.
Onderzoeksupdate
Eye hope foundation is er om fondsen te werven voor wetenschappelijk onderzoek naar het wolframsyndroom, naar een behandeling die de ziekte kan vertragen en in de toekomst kan genezen.
We namen deel aan de wolfram syndrome research conference in oktober 2024 in Windsor UK.
Wetenschappers zaten samen, onderzoek werd voorgesteld en data gedeeld. Een zeer belangrijk item was de intentie om tegen eind 2025 internationale guidelines te publiceren voor de diagnose en de behandeling van Wolfram, door iedere groep van experten onderschreven en goedgekeurd.
Wij zullen niet nalaten om deze richtlijnen te delen met patienten en hun behandelende artsen.
De twee onderzoeksgroepen die in 2024 door eye hope foundation gesteund werden waren aanwezig . Ik vroeg aan Dr. Mario Plaas van univ; Tartu Estland en aan prof. Lies Degroef van KUleuven om hun onderzoek voortestellen in deze nieuwsbrief.
Mario Plaas: universiteit van Tartu in Estland
We vroegen Mario voor deze nieuwsbrief een overzicht te geven van hun onderzoek:
Wolfram Syndrome (WS) is a rare genetic disorder that leads to neurodegeneration, diabetes, and various other complications. Our research, in collaboration with Fumiko Urano (WashU, USA), Sovan Sarkar (University of Birmingham, UK), and Vania Broccoli (San Raffaele University, Italy), uses WS rats to focus on two key biological processes that may contribute to WS progression
GABAergic Dysfunction – A disruption in GABA, the brain’s main inhibitory neurotransmitter, leading to problems with brain function and metabolic regulation.
Impaired Autophagy – A failure of cells to properly remove damaged components, which contributes to cell stress, neurodegeneration, and metabolic dysfunction.
Our latest findings suggest that these pathways may be central to the progression of WS, providing new targets for potential treatments.
Key Findings from Our Research
1. GABAergic Vulnerability in the Brain and Neurodegeneration
The brain relies on a delicate balance between excitatory (glutamate) and inhibitory (GABA) signals. In WS, this balance appears to be disrupted, which may contribute to cognitive decline, psychiatric symptoms, and increased vulnerability to neurodegeneration.
We found a significant loss of PV+ interneurons in the hippocampus of WS rats. This loss was already present at 3 months of age and persisted through 12 and 16 months, suggesting progressive neurodegeneration.
A key protective structure called perineuronal nets (PNNs), which stabilize inhibitory neurons and protect them from oxidative stress, was also progressively lost in WS rats. By 16 months, there was a 48% reduction in PNN coverage, making neurons more vulnerable to damage.
This neuronal loss was accompanied by increased brain inflammation, which may further accelerate neurodegeneration.
These findings suggest that GABAergic dysfunction occurs early in WS and worsens with aging, likely contributing to neurological symptoms in patients.
2. GABA Dysfunction in the Pancreas and Diabetes Progression
GABA is also critical for insulin secretion and glucose regulation in the pancreas.
We observed a gradual loss of GAD65/67 (the enzyme responsible for GABA production) in pancreatic β-cells of WS rats, indicating increased stress and declining β-cell function.
This loss of GABA likely contributes to impaired insulin secretion and diabetes progression in WS.
To address this, we tested potential therapies in WS rats:
GABA monotherapy: Did not significantly improve diabetes symptoms.
Liraglutide monotherapy: Delayed diabetes progression.
Combined GABA and liraglutide therapy: Completely reversed diabetes, restoring glucose balance, insulin and C-peptide secretion, and pancreatic islet structure.
Both liraglutide and combination therapy increased the number of GAD65/67-positive β-cells, indicating improved pancreatic cell health.
These results suggest that restoring GABA function in the pancreas, particularly in combination with incretin-based therapies like liraglutide, could be a promising strategy for treating WS-related diabetes. Recently, these findings have been published, and you can find the full text here.
GABA and GLP-1 receptor agonist combination therapy modifies diabetes and Langerhans islet cytoarchitecture in a rat model of Wolfram syndrome | Diabetology & Metabolic Syndrome | Full Text
3. The Role of Autophagy in WS and Its Potential as a Therapeutic Target
Autophagy is a key process that helps cells remove damaged components and maintain healthy function.
In WS, we found evidence of autophagy impairment, with the accumulation of p62-ubiquitinated aggregates in both WS cell models and aged WS rat brain tissue.
This is linked to chronic overactivation of the mTORC1 pathway, which suppresses autophagy, increases oxidative stress, and di
Since impaired autophagy is a major contributor to both neurodegeneration and metabolic dysfunction, we will explore some potential autophagy-targeting treatments in combination with incretin mimetics like liraglutide or tirzepatide.
De groep van prof. Lies Degroef – KU Leuven
De belofte van base editing in de strijd tegen blindheid bij Wolfram syndroom
Van genetische mutatie naar genezing
Wolfram syndroom (WS) is een zeldzame, genetische aandoening die wordt gekenmerkt door o.a. diabetes en progressieve neurodegeneratie, en die wordt veroorzaakt door mutaties in het WFS1-gen. Hoewel diabetes een beheersbare chronische ziekte is voor WS-patiënten, is er geen enkele remedie beschikbaar voor het neurodegeneratieve aspect van de ziekte dat leidt tot blindheid, gehoorverlies en uiteindelijk sterfte. Aangezien WS meestal wordt veroorzaakt door puntmutaties, lijkt gencorrectie de meest effectieve manier om neurodegeneratie bij WS te behandelen.
Het doel van het onderzoek aan KU Leuven, geleid door professoren Lies De Groef, Lieve Moons (Biologie Departement) en Catherine Verfaillie (Stamcelinstituut Leuven), is om aan te tonen dat de zogenaamde ‘base editing’ techniek kan gebruikt worden om het WFS1-gen te corrigeren in het netvlies. Base editing is een genbewerkingstechniek die ontwikkeld werd door Prof. David Liu aan Harvard University (Nature, 2016, 10.1038/nature17946) en die kan worden gebruikt om afzonderlijke bouwstenen in het DNA te herstellen. Lopende klinische studies tonen het potentieel van base editing aan om mutaties in bijvoorbeeld sikkelcelanemie en bèta-thalassemie te corrigeren, en onderzoek naar het gebruik ervan bij de ziekte van Stargardt, de ziekte van Huntington en ALS benadrukt de belofte van deze genetische geneeskunde voor neurodegeneratieve ziekten.
Het primaire doel van de Leuvense studie is om aan te tonen dat neurodegeneratie in het netvlies bij WS kan voorkomen of gestopt worden met base editing, waardoor verlies van gezichtsvermogen wordt tegengehouden. De therapie wordt door middel van virale vectoren toegediend in het oog van een WS muismodel dat speciaal voor deze studie ontwikkeld werd, en de therapeutische werkzaamheid wordt geëvalueerd door middel van metingen van de gezichtsscherpte, de elektrofysiologische functie van het netvlies en het verlies van zenuwcellen. Voorgaande studies toonden al de werkzaamheid van base editing aan in in vitro gekweekte cellen van WS-patiënten. De resultaten van de lopende studie in muizen zijn essentieel om de verdere klinische ontwikkeling van deze experimentele therapie voor WS te stimuleren.
Het oog als venster naar de hersenen
Het voorkomen van verlies van gezichtsvermogen zou een grote impact hebben op de kwaliteit van leven van WS-patiënten en zou een eerste stap zijn in de ontwikkeling van een base editing therapie om het WFS1-gen in de rest van het centraal zenuwstelsel te corrigeren. Aangezien het netvlies een integraal onderdeel is van het centraal zenuwstelsel, zijn ziekteprocessen in het netvlies en de hersenen grotendeels geconserveerd. De technologieën die in dit project worden ontwikkeld zijn bijgevolg, naast direct toepasbaar op andere aandoeningen van het netvlies, ook toepasbaar in het brein. Het oog kan, met andere woorden, letterlijke en figuurlijk beschouwd worden als “een venster naar de hersenen” en helpen bij het ontwikkelen van meer complete therapieën die ook neurodegeneratie in de hersenen voorkomen en zo de levenskwaliteit en -verwachting van WS-patiënten herstellen. Bovendien kan WS kan worden beschouwd als een prototype van een monogenetische ziekte, en kan base editing een doorbraak betekenen voor vele andere, zeldzame, genetische aandoeningen. Hoewel elk van deze monogenetische ziekten zeldzaam is, wordt geschat dat ze samen 300 miljoen mensen wereldwijd treffen –met een onevenredig aantal zeldzame ziekten die het zenuwstelsel bij kinderen aantasten.
Dankuwel
Wij zijn iedereen die ons steunt enorm dankbaar
Iedereen die telkens opnieuw doneert aan het fonds vrienden van het fonds eye hope bij de koning Boudewijnstichting. Deze donaties zijn de basis voor ons engagement met de wetenschappers, samen gaan we voor een behandeling van het wolframsyndroom.
Iedereen die deelneemt aan de talrijke acties georganiseerd door ivzw eye hope, die initiatieven van vrienden en van serviceclubs steunt.
Iedereen die jaarlijks onze champagne inslaat en telkens proost op een goede gezondheid.
DONATE ( https://eyehopefoundation.org/doneer/)
Wij hebben in de voorbije jaren met uw hulp hiertoe bijgedragen.
Een moeilijke weg is reeds afgelegd, we gaan dankzij u door tot de finish! We go for a cure.